kolontsaina

Zavatra kely mantsy dia efa mety fanafintohinana. Ary ezaka mbola bitika kokoa dia efa fanamorana lehibe ny fifandeferana.

Io tsofoka «IF» io, araka ny fiantsoana azy amin’ny tsipelin-teny, dia kely mahavita be tokoa. F-IF-anajana, F-IF-andeferana, F-IF-ampitsinjovana. Atero ka alao ny tsofoka «IF», ka izay tsy tiako atao amiko, dia tsy ataoko amin’ny hafa.

Kodiaran-tsarety : raha eo amin’ny fitondrana aho androany, misy toetra fadiako, satria tsy ho tantiko atao amiko raha sanatria ka Lehiben’ny mpanohitra aho rahampitso. Ny hoe «tsindrio fa lavo», «ampihi-mamba», «i-tsi-mahalala-kely» dia tena fady ! Maharava fanjakana amin’ny tsy midy dikany. Ilay hoe «m-IF-ampitsinjo» dia tsy inona akory fa «f-IF-ampizarana» ara-drariny. Ara-drariny satria tsy misy izany hoe fitovian-tsaranga izany, fa nofy kominista nandamoaka, nanomboka 1917 ary nampihomehy nampalahelo tamin’ny 1989, rehefa narodan’ny olona ny rindrin’ny paradisa sosialiste tao Berlin.

Iza no tokony hamerina ny fahalalam-pomba ? Izaho, ianao, isika. Tsaroana, fony mbola mpianatry ny Jesoita ny tena, telopolo taona lasa tany ho any, nisy fotoana manokana natao hianarana ilay hoe «éducation civique» tany an-tsekoly. Ny fanabeazana ankoatra izay moa dia anivon’ny fianakaviana sy ny raiamandreny niteraka no niainana isan’andro.

Ny fahalalam-pomba dia tsy inona loatra fa fihetsika atao raiki-tampisaka : tsy mandrora, tsy mandrehoka, tsy manisindelo, tsy manditsaka, tsy manao maloto, eny rehetra eny ; tsy mivazavaza raha miresaka ; tsy mitabataba lavareny raha faly ; tsy manelingelina ny hafa ; tsy mibahan-dalana fa maka sisiny ; tsy mivalampatra mibahan-toerana ; tsy manao fipetraky ny tsy manan-kavana ; tsy mibodo ny kianja iombonana ; tsy manao ho tokontany ny arabe ; tsy mitsipalotra any amin’ny mpifanao vodirindrina.

Raha ireo fotsiny no voatandro amin’ny fiaraha-monin’olon-tsotra, dia hilamina araka izany ny lamina politika : olon-kendry samy tsara taiza.

Ankehitriny, sanatria ka izay jiolahim-boto fiaina no olo-malaza. Ireo lasa mpanan-karena tampoka tamin’ny halatra andramena (bois de rose e, fa inona indray moa) ; ireo mpanongam-panjakana miseho azy ho mpampihavam-pirenena rehefa vita ny ditra natao ; ireo manam-boninahitra (voninahitra inona leitsy no an’ialahy nitondra henatra ho an’ny Tafika sy Zandary !) niova fo ka izy indray no toa hampianatra ny fitsipika «f-IF-ampifehezana» sy an-tanan-tohatra «f-IF-ampitondrana».

Inona moa no tena asan’ny solombavam-bahoaka ? Maninona raha ampiandraiketiny azy ireo ny «f-IF-ampitaizana» ifotony : tsy maintsy miverina any amin’ny fari-pifidianany avy, ka asaina manangana sehatra fitaizana sy fanabeazana : «ny demokrasia dia f-IF-anajana» (fa tsy fanaovana bodongerona), «ny Repoblika dia voninahitra IF-anomezana» (fa tsy fanompoana na fanandevozana), «ny antenimiera dia f-IF-andresendahatra» (fa tsy fividianana olona na fiavarotan-tena). Fomba tsotra, saingy adino. Tanisaina indray, alatsa-paka, hifandovana.